Γενικές πληροφορίες
Το πιολέ είναι αναπόσπαστο εργαλείο κάθε ορειβάτη ο οποίος θέλει να δοκιμάσει τις δυνάμεις και τις αντοχές του στο χειμερινό βουνό. Οι χρήσεις του δεκάδες, μπορεί να το χρησιμοποιήσει κανείς ως στήριγμα κατά την ανάβαση, για να σκάψει βήματα, για να ασφαλιστεί και τέλος είναι απαραίτητο κομμάτι για την τεχνική αυτοδιάσωσης. Το πιολέ σε συνδυασμό με το κραμπόν είναι απαραίτητα στοιχεία του χειμερινού βουνού.
Λίγα ιστορικά στοιχεία...
Ο πρόγονος του σημερινού πιολέ βρίσκεται στη μεσαιωνική ποιμενική ράβδο, η οποία είχε ένα καρφί στην άκρη, που χρησιμοποιούσαν οι βοσκοί στις Άλπεις. Εικονογραφήσεις από την πρώτη ανάβαση στην κορυφή Mont Blanc, δείχνουν τον Balmat να κρατάει μια ποιμενική ράβδο και ένα μικρό τσεκούρι. Με την πάροδο των χρόνων τα δύο αυτά εργαλεία συνδυάστηκαν και μας έδωσαν το σημερινό πιολέ. Το πρώτο πιολέ κατασκευάστηκε το 1840 από τον Grivel ιδρυτή της γνωστής εταιρείας. Για να πάρει τη σημερινή του μορφή πέρασε διάφορες φάσεις και αλλαγές τόσο ως προς το μήκος όσο και ως προς τα διάφορα εξαρτήματα. Είναι σίγουρο πως με την πάροδο των χρόνων και την εξέλιξη της τεχνογνωσίας θα υποστεί και άλλες μεταμορφώσεις.
Η ανατομία ενός πιολέ
Για να μάθουμε να χειριζόμαστε σωστά το πιολέ ή την ορειβατική σκαπάνη πρέπει να το γνωρίσουμε λίγο καλύτερα.
Η αιχμή ή ακίδα: Είναι η κάτω μεταλλική αιχμηρή άκρη του πιολέ η οποία με ευκολία διαπερνάει ακόμα και το μισοπαγωμένο χιόνι. Είναι πολύ σημαντική η χρήση της όταν χρησιμοποιούμε το πιολέ ως στήριγμα κατά το περπάτημα σε παγωμένη πλαγιά. Πολλά μοντέλα, για να μειώσουν το βάρος, δεν έχουν αιχμή και την αντικαθιστούν με το να κόψουν πλαγίως το στέλεχος του πιολέ. Τέλος πολλά καθαρά εξειδικευμένα τεχνικά πιολέ δεν έχουν αιχμή, τόσο για να μειώσουν το βάρος όσο και για ασφάλεια σε περίπτωση που χρησιμοποιηθούν σε ανάποδο stein-pull.
Το στέλεχος ή στυλιάρι: είναι το κεντρικό τμήμα του πιολέ. Τα υλικά κατασκευής του μπορεί να είναι ατσάλι, αλουμίνιο ή ανθρακονήματα. Τα πιο βαριά στελέχη είναι συνήθως και πιο ανθεκτικά κάτι που δεν είναι πάντα ο κανόνας. Ένα στέλεχος από ανθρακονήματα είναι πολύ ελαφρύ και συνάμα πολύ ανθεκτικό κάτι φυσικά που αυξάνει κατακόρυφα την τιμή του. Σε πολλά μοντέλα υπάρχει μια επίστρωση στη λαβή από καουτσούκ η οποία προσφέρει πιο σταθερό κράτημα. Το στέλεχος μπορεί να είναι:
- Κυρτό: στο στέλεχος υπάρχει μια μικρή κύρτωση κάτι που το κάνει πιο κατάλληλο τεχνικές αναβάσεις και παγοαναρρίχηση μιας και μπαίνει πιο εύκολα στον πάγο.
- Ευθύ: είναι πιο κατάλληλα για απλή ορειβασία - πεζοπορία μιας και είναι πιο εύκολο να χρησιμοποιηθούν σε τεχνική αυτοδιάσωσης ή για ασφάλιση.
Η κεφαλή: Βρισκόμαστε πια στο πάνω μέρος του πιολέ το οποίο είναι συνήθως κατασκευασμένο από κάποιο ατσάλινο κράμα. Το μέρη του είναι:
Το φτυάρι: η κύρια χρήση του είναι να κάνει βήματα σε χιόνι ή πάγο. Έτσι όσο πιο πλατύ είναι τόσο πιο εύκολα χρησιμοποιείται. Ακόμα γίνεται καλή λαβή όταν χρησιμοποιούμε το πιολέ ως στήριγμα κατά το περπάτημα στο χιόνι. Σε εξειδικευμένα πιολέ για αναρρίχηση, όπου δεν έχει κάποια εφαρμογή, αντικαθίσταται συχνά με ένα σφυρί (μαρτό πιολέ).
Η οπή για το καραμπίνερ: βρίσκεται στη μέση της κεφαλής και χρησιμεύει συνήθως για να περαστεί ιμάντας ή καραμπίνερ.
Ο ιμάντας: είναι απαραίτητος για όποιον δε θέλει να χάσει το πιολέ και να βρεθεί σε πραγματικά πολύ δύσκολη θέση.
Είδη πιολέ
Πεζοπορικό πιολέ
Εξοπλισμός απαραίτητος για όποιον κινείται το χειμώνα σε χιονισμένες μη τεχνικές πλαγιές μιας και προσφέρει σταθερότητα αλλά μπορεί να φανεί και χρήσιμο όταν τα πράγματα γίνουν πιο επικίνδυνα. Το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι πως το στέλεχός τους είναι ευθύ, με μήκος 50-70 εκ., και με τον τρόπο αυτό μπαίνει εύκολα στο χιόνι παρέχοντας ασφάλεια όταν κινούμαστε σε μικρές κλίσεις. Επιπλέον είναι πολύ εύκολο να χρησιμοποιηθεί όταν θέλουμε να κάνουμε αυτοδιάσωση.
Ορειβατικό πιολέ
Το ορειβατικό πιολέ μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα "υβρίδιο" μεταξύ του πεζοπορικού και του τεχνικού πιολέ το οποίο επιτρέπει εύκολη και ασφαλή κίνηση όταν πρόκειται να συναντήσουμε λίγο μεγαλύτερες κλίσεις ή να κινηθούμε μέσα σε σχετικά ομαλά λούκια κατά τη διάρκεια της ορειβασίας.
Στα ορειβατικά πιολέ το κάτω μέρος του στελέχους είναι ίσο ενώ το επάνω κάνει μια μικρή καμπύλη. Το μήκος τους είναι 50-60 εκ. κάτι το οποίο επιτρέπει πιο εύκολους χειρισμούς όταν αποφασίσουμε να σκαρφαλώσουμε λίγο. Σε αυτή την περίπτωση θα ήταν καλό να έχουμε δύο πιολέ. Πολλοί είναι αυτοί που επιλέγουν να έχουν ένα πιολέ με φτυάρι και το άλλο με σφυρί για να καλύψουν μεγαλύτερο εύρος περιπτώσεων. Πάντα φροντίζουμε οι παραλλαγές να είναι από το ίδιο μοντέλο.
Τεχνικό πιολέ
Η εξέλιξη της τεχνολογίας αλλά και η εξειδίκευση των πιολέ έχει δημιουργήσει το τεχνικό πιολέ, το οποίο σίγουρα θα άφηνε άναυδους τους πρωτοπόρους ορειβάτες του περασμένου αιώνα. Είναι το ιδανικό εργαλείο για όταν θέλουμε να κινηθούμε σε κλίσεις άνω των 60ο. Με στέλεχος κοντό (40-60 εκ) κυρτό, με επένδυση στη λαβή για καλύτερο κράτημα και απότομη καμπύλη στην αξίνα καταφέρνει να ξεπεράσει όλες τις δυσκολίες ενώ η αξίνα έχει την κατάλληλη γωνία για σταθερές τοποθετήσεις.
Και σε αυτή την περίπτωση οι γνώστες προτιμούν να έχουν ένα πιολέ με σφυρί και ένα με αξίνα. Το σφυρί βοηθάει να μπούνε οι ασφάλειες σε στενές σχισμές του βράχου, να σιγουρέψει τη θέση από τα καρυδάκια κ.α. ενώ το φτυάρι βοηθάει στο να καθαριστεί η διαδρομή.
Offset handle πιολέ
Αποτελούν αυτή τη στιγμή την τελευταία λέξη της τεχνογνωσίας και της εξειδίκευσης. Είναι ο τέλειος σύντροφος για τεχνικά βουνά, dry tooling και μεικτές διαδρομές (πάγος και βράχος). Μοιάζουν πολύ με τα τεχνικά πιολέ διαθέτουν όμως ακόμα πιο εργονομική λαβή και η αιχμή έχει αντικατασταθεί με λαβή η οποία επιτρέπει στον αναρριχητή διάφορους ελιγμούς.
Πηγές:
https://www.rei.com/learn/expert-advice/ice-axe.html
https://www.outdoorgearlab.com/topics/snow-sports/best-ice-axe/buying-advice
Ακολουθήστε μας στα Social